ملاج ها

-ملاج ها، نقاط نرمی روی جمجمه کودک هستند که به علت جوش نخوردن استخوان های جمجمه ایجاد شده اند و در دوره شیرخوارگی باید وجود داشته باشند.

-معمولا دو ملاج یکی در جلو و بالای سر و دیگری که کوچک تر است در پشت سر وجود دارند. ممکن است ملاج ها بزرگ یا کوچک باشند. ملاج خلفي اغلب تا حدود ۴ تا ۶ ماهگی بسته می شود. این اتفاق معمولا تا حدود ۱۸ ماهگی برای ملاج قدامی نیز رخ می دهد.

-از دستکاری بی مورد ملاج ها پرهیز کنید.

 – در بدو تولد، استخوان های سر ممکن است کمی روی هم قرار بگیرند که به علت عبور سر نوزاد از کانال زایمانی یا فشرده شدن سر در لگن مادر است.

پوسته روی سر

• گاهی پوسته ای نسبتا ضخیم روی قسمت فوقانی سر شیرخواران به وجود می آید. این حالت نگران کننده نیست ولی می توان با چرب کردن آن با وازلین یا چرب کننده های بی ضرر طی روزهای متوالی به برطرف شدن سریع تر آن کمک کرد.

• لازم نیست این پوسته ها را با خشونت در حمام جدا کنید. پوسته ها در نهایت بدون عارضه ای پاک خواهند شد.

ترشح از چشم

-وجود مقدار کمی ترشح بی رنگ که فقط بعد از خواب طولانی در لبه چشم نوزادان مشاهده می شود اغلب بدون اشکال است.

-چنانچه ترشحات رنگی یا چرکی زیاد است و مخصوصا اگر باعث تورم یا قرمزی پلک ها شده، نیاز به ویزیت پزشک دارد.

-بعضی شیرخواران دچار تنگی در مجاری اشکی یک یا هر دو چشم هستند که باعث عود مکرر ترشحات چشم می شود. این شیرخواران اغلب دچار ریزش اشک هستند. چنانچه پزشک این مسأله را تأیید کند، می توان بعد از درمان اولیه عفونت احتمالی با داروهای چشمی تجویز شده، از ماساژ مجرای اشکی به شکل فشار با انگشت کوچک دست شسته شده روی قسمت داخلی پلک ها نزدیک بینی و کشیدن آن به سمت پائین به تعداد ۱۰ تا ۱۲ بار و روزی ۳ نوبت در برطرف کردن آن کمک کرد.

– تنگی مجرای اشک اغلب تا ۱ تا ۹ ماهگی برطرف می شود ولی چنانچه تا یکسالگی برطرف نشد باید توسط چشم پزشک معاینه شود.

مراقبت از بندناف نوزاد

–  بندناف معمولا طی دو هفته اول تولد خشک شده و می افتد. چنانچه بعد از دو هفته بندناف نیفتاد به پزشک مراجعه کنید.

–  بندناف در معرض هوا خشک شده و می افتد، بنابراین آن را خارج از پوشک نگه دارید و بجز موارد ضروری از خیس کردن آن اجتناب کنید.

–  طی یکی دو روز اول تولد ممکن است چند قطره خون از بندناف خارج شود که طبیعی است.

– درصورت بدبو شدن بندناف، ترشح چرکی و یا قرمزی اطراف ناف نیاز به مراجعه پزشک است.

– استفاده از الکل یا پمادها به شکل معمول برای بندناف توصیه نمی شود.

ادرار نارنجی یا قرمز

– گاهی رنگ ادرار روی پوشک یا کهنه به صورت نارنجی، آجری یا متمایل به قرمز دیده می شود. این حالت معمولا نشان دهنده غليظ بودن ادرار است. چنانچه تغذیه و وزن گیری نوزاد مناسب باشد این حالت نگران کننده نیست.

–  دادن آب یا آب قند مشکلات تغذیه نوزاد را حل نمی کند و عوارضی خواهد داشت و چنانچه نوزادی ادرار نارنجی دارد کافی است تغذیه مناسب با شیر برقرار شود.

–  اگر نوزاد خوب شیر نمی خورد یا نگران وزن گیری او هستید با پزشک مشورت کنید.

سفت شدن پستان های شیرخوار

-گاهی یک یا هر دو پستان نوزاد دختر یا پسر سفت و متورم و تا حدی حساس می شود و حتی ممکن است ترشحات شیری از آنها خارج شود. این پدیده به علت تماس با هورمون های بدن مادر در دوره جنینی رخ داده و نگران کننده نیست و به تدریج برطرف می شود.

– نباید پستان های متورم نوزادان را دستکاری کرد یا دوشید زیرا می تواند منجر به عفونت و حتی بستری و جراحی نوزاد شود.

– در صورت قرمزی و یا تورم شدید پستان ها و یا بروز تب و بی قراری شدید در نوزاد حتما با پزشک مشورت کنید.

سکسکه

-یکی از علائم تکامل تدریجی دستگاه گوارش شیرخواران سکسکه است.

– سکسکه اغلب بعد از شیر خوردن رخ داده و گاهی باعث نگرانی والدین می شود. بروز سکسکه حین شیر خوردن می تواند باعث ناراحتی شیرخوار شود، در این موارد با گرفتن آروغ و کمی گذشت زمان معمولا مشکل حل می شود. |

– ولع زیاد برای خوردن می تواند بروز سکسکه را بیشتر کند، بنابراین قبل از گرسنگی زیاد به او شیر بدهید.

– مکیدن کوتاه مدت سینه مادر می تواند سکسکه را در اغلب نوزادانی که به تازگی شیر خورده اند متوقف کند.

آروغ زدن

– اغلب نوزادان حین شیرخوردن مقداری هوا می بلعند که می تواند باعث فشار به معده و روده شود. گرفتن آروغ (باد گلو) می تواند از بی قراری کودک و برگشت شیر بکاهد.

– برای گرفتن آروغ نوزاد می توانید او را روی شانه مادر قرار داده طوری که به راحتی نفس بکشد و به آرامی پشت او را ماساژ دهید یا به آرامی ضربه ملایم بزنید. راه دیگر نشاندن کودک روی پای مادر و قرار دادن یک دست روی سینه نوزاد، زیر گردن و چانه و در حالی که نوزاد اندکی به جلو خم شده یا صاف نگه داشته می شود پشتش را ماساژ می دهید.

– بهتر است بعد از هر بار تغذیه و حتی در وسط تغذیه های طولانی آروغ شیرخوار گرفته شود. ممکن است نوزاد به زمان بیشتری (حدود ۲۰ دقیقه) برای آروغ زدن نیاز داشته باشد. می توانید بعد از چند دقیقه دوباره تلاش کنید.

حساسیت غذایی

– ممکن است کودک به دنبال تغذیه دچار مشکلات پوستی یا گوارشی شود. و مشکلات پوستی می تواند به شکل خشکی پوست، اگزما، جوش های قرمز، کهیر یا خارش باشد.

– مشکلات گوارشی می تواند به شکل اسهال، خون در مدفوع، استفراغ، نفخ شکم، بی قراری، درد شکم، وزن گیری نامناسب به دنبال سوء جذب مواد غذایی و گاهی یبوست باشد.

– گاهی که مشکل بلافاصله بعد از خوردن غذای خاصی به وجود می آید تشخیص آسان است ولی اغلب تشخيص آسان نیست، خصوصا در سنین پایین، این موارد نیاز به مشورت با پزشک خواهند داشت.

– پزشک از شما درباره سابقه خانوادگی آلرژی ها سؤال خواهد کرد و ممکن است برای مدتی دستورات غذایی خاصی را ارائه کند، در شیرخواران ممکن است پزشک متخصص کودکان دستور استفاده از شیر خشک های ویژه کودکان حساس را بدهد.

قرمزی لای پاها و ناحیه تناسلی

-در صورت قرمزی زیر ناحیه پوشک کودک می توان با استفاده از کرم های محافظ پای کودک که بعد از هر بار تعویض پوشک روی ناحیه قرمز مالیده می شود و نیز با باز گذاشتن پاهای کودک برای هوا خوردن و خشک شدن ناحیه، آن را درمان کرد.

-در صورتی که قرمزی شدید و همراه با سوختگی شدید پوست بود یا جوش های مشابه جوش های چرکی در ناحیه پیدا شد باید توسط پزشک معاینه شود.

– خشک و تمیز نگه داشتن کودک و تعویض زود هنگام و هوا خوردن ناحیه در پیشگیری از بروز ادرار سوختگی بسیار مؤثر است.|

-به خاطر داشته باشید نباید پمادهای حاوی کورتون مانند هیدروکورتیزون، تریامسینولون (معروف به إن إن)، بتامتازون، فلوسینولون و کلوبتازول بدون تجویز پزشک استفاده شوند و پزشک به شما یادآوری خواهد کرد که در صورت لزوم مصرف این داروها، فقط برای یک دوره درمانی محدود که معمولا کمتر از ۵ تا ۷ روز خواهد بود استفاده شوند. مصرف خودسرانه این داروها می تواند عوارضی به همراه داشته باشد.

– شستشوی بیش از حد کودک با مواد شوینده می تواند با از بین بردن چربی طبیعی پوست سبب آسیب پذیری آن شده و باید از آن اجتناب کرد.

-گاهی استفاده از دستمال های مرطوب آماده و مواد معطر باعث تحریک پوست می شود. می توانید با استفاده از یک تکه پنبه خیس به راحتی شیرخوار را تمیز کنید.

ترشحات دخترانه

– ممکن است نوزادان دختر تا مدتی ترشحاتی سفید یا بی رنگ از ناحیه تناسلی داشته باشند که به علت تماس آنها با هورمون های بدن مادر در دوره جنینی است و به تدریج بر طرف خواهد شد.

-گاهی این ترشحات حاوی رگه های خون هستند. این حالت معمولا به همان علت ترشحات نوزادی رخ می دهد ولی در صورت زیاد بودن خون یا مشاهده توده در ناحیه واژن با پزشک مشورت کنید.