– شروع تغذیه با شیر مادر در نوزاد:
– همه مکاتب انسانی و پزشکی معتقدند بهترین و کامل ترین غذای دوره نوزادی و ابتدای شیر خوارگی شیر مادر است. – شیر مادر علاوه بر تأمین نیازهای انرژی، آب و املاح بدن نوزاد، هضم آسانی دارد؛ مانع بروز بسیاری از بیماری های عفونی، آلرژی، سرطان ها و دیابت می شود؛ همچنین به برقراری ارتباط عاطفی قوی تر با مادر کمک نموده، هوش کودک را افزایش داده و هنگام بیماری در درمان بیماری و کوتاه شدن دوره آن کمک می کند.
– مادر شیرده نیز از مزایای شیردهی سود می برد. این مزایا عبارتند از: بازگشت سریع تر به وزن قبل از بارداری، کاهش خونریزی پس از زایمان، کاهش خطر سرطان های پستان و تخمدان، کاهش خطر پوکی استخوان، کم خونی، دیابت، ام اس، کاهش افسردگی و افزایش شادابی، ارتباط عاطفی بهتر با کودک و نیز در پیشگیری از بارداری تا چند ماه (البته نه به شکل مطمئن) مؤثر است.
– در اولین فرصت بعد از تولد تغذیه با شیر مادر باید شروع شود.
– شیر اولیه مادر یا آغوز بسیار مفید و حاوی مواد مغذی و تأمین کننده ایمنی نوزاد است و با وجود حجم کم می تواند نیازهای اولیه نوزاد را برطرف کند.
– فواصل و مدت شیردهی بر اساس نیاز نوزاد است و به تدریج به هشت تا دوازده بار در روز می رسد.
– توصیه می شود مادر قبل از شیردهی دست ها را با آب و صابون بشوید ولی شستشوی پستان اگر لازم باشد یک بار در روز با آب ولرم کافی است.
– برای تحریک به تولید شیر بهتر است نوزاد در هفته های اول در هر نوبت شیردهی پس از تخلیه پستان اول از دومین پستان تغذیه شود. تخلیه پستان مهم است زیرا انتهای شیر پر چرب بوده و در تغذیه نوزاد پر اهمیت است.
-اگر نوزاد مدت طولانی (بیش از نیم ساعت) مکیدن را ادامه دهد یا خیلی کوتاه (کمتر از ده دقیقه) می مکد، باید روش شیردهی و شکل مناسب نوک پستان مادر بررسی شده و درصورت لزوم اصلاح شود.
-تغییرات کوتاه مدت در شیرخوار به شکل درخواست بیشتر شیر، طبیعی است و جای نگرانی ندارد.
-چنانچه در روزهای اول، نوزاد خواب طولانی (بیش از ۳ ساعت متوالی در روز و بیش از ۶ ساعت متوالی در شب) داشته باشد، بهتر است با تحریک ملایم بیدار شده و به سینه گذاشته شود تا هم نیازهای نوزاد تأمین شود و هم تحریک ترشح شیر مادر بهتر انجام شود. ولی پس از یک تا دو هفته اول، تغذیه شیر خوار بر اساس تقاضای او می باشد.
-جثه مادر و اندازه و شکل پستان در شیردهی تفاوتی ایجاد نکرده و تأثیری ندارند.
– تغذیه انحصاری با شیر مادر، تغذیه مکرر نوزاد، آرامش و اعتماد به نفس مادر نقش اساسی در موفقیت شیردهی دارند.
– استفاده از سرشیشه و پستانک علاوه بر کاهش شیر مادر می تواند با عث سردرگمی شیرخوار،افزایش بیماری ها و در دراز مدت تغییر شکل فک و دندان ها شود.
– چنانچه مادر دارای بیماری خاصی است یا دارویی مصرف می کند که از بابت شیردهی موجب نگرانی است با پزشک مشورت کنید.
-قطره مکل ویتامین آ+د از هفته های اول تولد تا پایان ۲ سالگی روزانه یک سی سی توصیه می شود.
علائم اولیه گرسنگی در شیرخوار شامل موارد زیر می تواند باشد:
– شیرخوار سرخود را به طرف صدای مادر چرخانده و دهانش را باز می کند.
– لباس یا ملحفه را مزه مزه کرده و زبانش را تکان می دهد.
– دست هایش را به صورت حرکات نامنظم تکان می دهد.
– مچ دست هایش را به طرف دهان می برد.
– شروع به نق نق کردن می کند
– به علت حجم کم معده نوزادان و شیرخواران کوچک و همچنین سهل الهضم بودن شیر مادر، شیر مادر خوارها نسبت به شیر خشک خواران،زودتر گرسنه شده و باید به دفعات بیشتری تغذیه شوند.
– ترکیب شیر در دو پستان از ابتدا تا انتهای هر وعده تغذیه متفاوت است، به طوری که در ابتدا بیشتر آبکی است تا تشنگی نوزاد را برطرف کند و در انتهای چرب تر می شود تا او را سیر کند: لذا توصیه می شود مادر ابتدا با یک پستان شیرخوار را تغذیه نماید و در صورت تمایل شیرخوار تغذیه با پستان دوم انجام شود. در نوبت بعدی شیردهی، ابتدا تغذیه با پستان دوم انجام شود.